پروبيوتيک

شايد شما هم انواع محصولات لبني از جمله ماست را ديده ايد که روي بسته بندي آن ها عبارت پروبيوتيک نوشته شده است.

ولي مفهوم پروبيوتيک چيست؟
 

پروبيوتيک ها «ميکرو ارگانيسم هاي » زنده اي هستند که تجويز مقدار کافي آن ها اثرات مفيدي بر سلامت ميزبان گذاشت. اين ميکروارگانيسم ها نه تنها بيماري زا نيستند بلکه حتي بدن را نيز به سمت بيماري نمي برند.
نکته ي قابل توجه اين است که برخي باکتري ها نه تنها هيچ ضرري ندارند بلکه گاهي مفيد نيز هستند. مجراي گوارشي انسان، به طور طبيعي حاوي چند صد نوع باکتري مختلف است که «فلور طبيعي» نام دارند. اين باکتري ها شامل انواع مفيد، مضر و خنثي هستند. البته در افراد سالم باکتري هاي مفيد غالب هستند. باکتري هاي مفيد در توليد ترکيبات مورد نياز بدن مانند ويتامين ها و اسيدهاي آلي نقش مؤثري به عهده دارند. در مقابل، باکتري هاي مضر ترکيبات سمي و سرطان زا توليد مي کنند، بنابراين اگر باکتري هاي مضر در روده غالب بشوند نه تنها ترکيبات مغذي و ضروري توليد نمي شود بلکه ميزان ترکيبات مضر نيز افزايش مي يابد.
اغلب، فاکتورهايي مانند رژيم غذايي نامناسب، استرس، مصرف آنتي بيوتيک و کهولت سن مي تواند به تعادل اين جمعيت ميکروبي اثرگذار باشد. به طور مثال آنتي بيوتيک درماني هاي طولاني و خودسر مي تواند با تضعيف گونه هاي مفيد، اين تعادل را به ضرر سلامت بدن به هم بزند.
در اين ميان، فاکتورهاي پروبيوتيک با توانايي تغيير فلور ميکروبي روده، نقش مهمي به عنوان باکتري هاي مفيد در بدن ايفا مي کنند. به عبارت ساده تر فرآورده هاي پروبيوتيکي حاوي باکتري هاي مفيدي هستند که پس از مصرف، در روده ساکن مي شوند و اثرات مفيدي در سلامتي انسان به جا مي گذارند.
پروبيوتيک ها سيستم ايمني بدن را تمرين مي دهند تا در برابر باکتري هاي بيماري زا از خودش واکنش خوبي نشان دهد.
پروبيوتيک ها اغلب به شکل خوراکي و به صورت افزودني در مواد غذايي مصرف مي شوند. اين مواد به ويژه در لبنيات يافت مي شوند و ماست به دليل محيط خاص شيميايي خود يکي از مناسب ترين بسترها براي افزودن پروبيوتيک ها محسوب مي شود.
«ماست پروبيوتيک» در واقع يک ماست غني شده است که با استفاده از آن نه تنها مي توان از مزاياي ماست بهره برد بلکه مي توان باکتري هاي مفيد و لازم بدن را نيز از اين طريق تأمين کرد. اين محصول، منبعي غني از کلسيم، پتاسيم و ويتامين K محسوب مي شود و حاوي مقادير زيادي ميکروارگانيسم مفيد است.
اين ماده لبني حاوي تعداد زيادي از اسيدهاي آمينه ي ضروري براي سلامت بدن است. با استفاده از باکتري هاي مفيدي که در اين فرآورده ي لبني وجود دارد مي توان از بروز برخي بيماري ها پيش گيري کرد.
بايد توجه داشت که اگر بعد از افزودن پروبيوتيک به ماست و محصولات لبني، پاستوريزاسيون(= عمليات پاستوريزه کردن لبنيات) اتفاق بيفتد، حرارت اعمال شده موجب مرگ يا غيرفعال شدن باکتري هاي زنده ي پروبيوتيکي خواهد شد.

نکات قابل توجه:
 

*اثر بخشي پروبيوتيک ها تا زماني است که پروبيوتيک مصرف شود. يعني مصرف اين مواد بايد مداوم باشد.
*فرآورده هاي لبني، بهترين حامل پروبيوتيک ها محسوب مي شوند.
*افرادي که آنتي بيوتيک مصرف مي کنند، در اولويت مصرف پروبيوتيک ها قرار دارند.
منبع:ماهنامه ي پيام زن، شماره 217.
/ج